علت شکاف روی بنای تاریخی دریاچه عباس آباد چیست؟ - وبلاگ طراحی من

به گزارش وبلاگ طراحی من، ایرنا/ بدنبال آخرین گزارش های منتشر شده، این سوال مطرح می گردد که علت شکاف روی بنای تاریخی دریاچه عباس آباد چیست؟

مجموعه تاریخی باغ عباس آباد بهشهر به عنوان یکی از 9 باغ ایرانی ثبت شده در لیست میراث جهانی یونسکو طی سالهای اخیر و از زمان ثبت جهانی این باغ بارها به بهانه های گوناگون مورد توجه دوستداران میراث فرهنگی و بناهای تاریخی نهاده شد. آخرین مورد از این توجه شدن ها نیز به چند روز اخیر بر میگردد که تصاویری با عنوان ترک خوردگی بنای چهار طاقی میان دریاچه پشت سد عباس آباد در فضای مجازی منتشر شد.

تعدادی از دوستداران میراث فرهنگی پس از قایق سواری در دریاچه باغ عباس آباد و نزدیک شدن به بنای چهار طاقی معروف این باغ، در ضلع شمالی بنا خطی ناشی از ریخته شدن یک ردیف از آجرهای این بنا را دیدند و با انتشار تصاویری از این خط که شبیه به ترک خوردگی است، نسبت به شرایط این بنای تاریخی ابراز نگرانی کردند.

از نگاه این کاربران، ریخته شدن آجرها به علت ترک خوردگی بخشی از بنای چهار طاقی است و آن را در معرض خطر تخریب قرار داده است. اما پیگیری های خبرنگار از سرپرست این پایگاه جهانی نشان می دهد که این خط ناشی از ریخته شدن آجرها در ضلع شمالی از چند دهه پیش نیز وجود داشت و ترک خوردگی هم محسوب نمی گردد.

سرپرست پایگاه میراث جهانی باغ عباس آباد درباره دلایل ریخته شدن یک ردیف از آجرها در ضلع شمالی چهار طاقی می گوید: نخستین نکته قابل توجه در این زمینه، قدیمی بودن آن است. یعنی آنچه که طی روزهای اخیر مورد توجه بعضی دوستداران میراث فرهنگی نهاده شد، موضوعی نو نیست و سالهاست که وجود دارد.

مصطفی شریفی می افزاید: به استناد تصاویر قدیمی بجا مانده از چهار طاقی، دست کم 60 سال است که این شکاف وجود دارد. علت ایجاد شدن آن هم فنی و اقلیمی است. در گذشته مرسوم بود که از چوب به عنوان کلاف و داربست در بناها استفاده میشد. این چوب های بکار رفته در بنا به مرور زمان از بین رفت و حفره بین آجرها باقی ماند.

به گفته این پژوهشگر و کارشناس باستان شناسی و بازسازی بناهای تاریخی، با توجه به اینکه بین حفره و فضای بیرونی فقط یک ردیف آجر وجود داشت، این آجرها به مرور از بین رفت و اکنون جای آنها به صورت شکاف دیده می گردد.

سرپرست پایگاه میراث جهانی باغ عباس آباد خاطرنشان می نماید: شکافی که دیده می گردد فقط در ضلع شمالی و روی پوسته واقع شده است و امتداد به ضلع غربی و داخل بنا ندارد. به همین علت و با توجه به قطر و ضخامت سه تا چهار متری دیواره، از نظر سازه ای و استحکام بنا هیچ مسئله ای ایجاد نمی نماید. آنچه که دیده می گردد آسیبی ظاهری است و آسیب سازه ای محسوب نمی گردد.

شریفی تصریح می نماید: با توجه به این که طی 400 سال اخیر دیواره ضلع شمالی بیشتر از سه ضلع دیگر در معرض وزش باد و برخورد امواج دریاچه سد قرار داشت و بعلاوه به علت برخورد گاه و بیگاه قایق ها با ضلع شمالی در چند دهه اخیر، آجرهای پشت حفره در این ضلع بیشتر ریخته است.

احتیاجی به بازسازی وجود ندارد

وی در پاسخ به این پرسش که چرا برای بازسازی قسمت های آسیب دیده اقدامی انجام نمی گردد نیز می گوید: این بنا به علت قرار داشتن در آب منحصر بفرد است و بازسازی آن به شرایط ویژه ای احتیاج دارد. مهمتر اینکه در حال حاضر خطری این بنا را تهدید نمی نماید که اقدام به بازسازی آن گردد. در چنین مواردی که استحکام بنا مسئله ای ندارد، انجام بازسازی سبب تغییر شرایط ظاهری می گردد. زمانی برای بازسازی اقدام می کنیم که بنا در معرض تخریب باشد. اما در حال حاضر این بنا شرایط باثباتی دارد و احتیاج به بازسازی سازه ای برای آن احساس نمی گردد.

این پژوهشگر و کارشناس باستان شناسی خاطرنشان می نماید: موضوع دیگر این است که برای بازسازی بنا باید دریاچه خشک گردد و با توجه به تأمین آب کشاورزی حدود پنج روستای پایین دست، این امکان فعلا وجود ندارد. البته تأکید می کنم که فعلا چهار طاقی احتیاجی به بازسازی ندارد و بیشتر باید بر مسائل مربوط به حفاظت آن توجه داشته باشیم. برای بهبود اقدامات حفاظتی این مجموعه تاریخی با انتخاب دانشگاه مازندران به عنوان مشاور، گام های اولیه تدوین پلان مدیریتی باغ برداشته شده است.

سرپرست پایگاه میراث جهانی باغ عباس آباد می افزاید: باغ عباس آباد بزرگترین باغ ایرانی و یکی از بزرگترین محوطه های تاریخی ایران است. قطعا اهمیت حفاظت از بقایای بجا مانده از این باغ باشکوه و زیبا برای ما نیز مانند همه دوستداران میراث فرهنگی بسیار زیاد است و پایش و نظارت مستمر بر شرایط این مجموعه را همیشه انجام می دهیم. طبیعتا در صورتی که خطری این مجموعه را تهدید کند، حتما ورود خواهیم کرد.