آسمان شب در فصل پاییز؛ از غروب راه شیری تا طلوع شکارچی
به گزارش وبلاگ طراحی من، با فرارسیدن فصل پاییز چهره آسمان شب نیز همچون زمین دگرگون شده و صورت های فلکی پاییزی آرام آرام حکفرمای آسمان شب می شوند.
در این فصل دیگر باید با بخش مرکزی راه شیری در صورت های فلکی قوس و عقرب خداحافظی کرد. این بخش پرنور از راه شیری این شب ها کمی بعد از غروب خورشید در افق جنوب غرب غروب می نماید و فرصت چندانی برای رصد این بخش از آسمان وجود ندارد. سیارات مشتری و زحل نیز که این شب ها در این قسمت از آسمان جای گرفته اند در این شب های پاییزی فرصت زیادی برای خودنمایی در آسمان ندارند.
صورتواره مثلث تابستانی اما کماکان مهمان آسمان پاییز خواهد بود. این صورتواره که از سه ستاره پرنور تشکیل شده به راحتی در بالای سر قابل مشاهده است. اگر زیر آسمانی تاریک و بدون حضور ماه باشید می توانید نوار راه شیری را در میان این سه ستاره ببیند.
اما در سوی دیگر آسمان صورت های فلکی پاییزی در حال طلوع هستند. پیشاپیش همه صورت فلکی W-شکل ذات الکرسی از افق شمال شرق طلوع می نماید. ذات الکرسی یکی از صورت های فلکی راهنما برای پیدا کردن ستاره قطبی است. اگر ذات الکرسی را در آسمان پیدا کردید می توانید با استفاده از نرم افزارهای آسمان نما روی تلفن همراه یا ابزاری ساده به نام گردونه آسمان دیگر صورت های فلکی پاییزی را نیز در آسمان بیابید. فرس اعظم، آندرومدا و برساوش از دیگر صورت های فلکی شاخص آسمان پاییز هستند.
جذابیت دیگر این منطقه از آسمان کهکشان آندرومدا است. کهکشان مارپیچی بزرگی که 2/5 میلیون سال نوری از ما فاصله دارد و با چشم غیرمسلح هم در آسمان های تاریک دیده می گردد.
اگر سرمای هوا را در این شب ها تحمل کنید و تا نیمه شب رصد آسمان را ادامه دهید می توانید آرام آرام منظره باشکوه طلوع ستاره های پرنور زمستانی را نیز مشاهده کنید. پیشاپیش دیگر صورت های فلکی زمستانی و در حوالی ساعت 21 صورت های فلکی ارابه ران و ثور از افق شرق طلوع می نمایند. خوشه پروین نیز بالاتر از این دو در آسمان دیده می گردد.
با طلوع صورت فلکی جبار (شکارچی) و همچنین طلوع ستاره شباهنگ، پرنورترین ستاره آسمان شب، در حوالی نیمه شب جذابیت آسمان در این شب های پاییزی به اوج خود می رسد.
صورت های فلکی زمستانی حوالی سحرگاه به افق جنوب می رسند. در این زمان نوار کم فروغ راه شیری زمستانی را می توانید در آسمان های تاریک ببینید و شب رصدی خود را با دیدن منظره ای تماشایی به انتها برسانید.
در هر کدام از صورت های فلکی ذکرشده اجرام اعماق آسمان فراوانی جای گرفته اند که می توانید با استفاده از تلسکوپ و یا دوربین دوچشمی به سراغ رصد آن ها بروید. خوشه های ستاره ای پرنور جزء جذاب ترین سوژه های رصدی در فصل های پاییز و زمستان هستند.
اگر قصد دارید در این شب ها برای رصد آسمان شب به خارج از شهرها بروید حتما به مسئله سرمای هوا و همراه داشتن لباس گرم و مناسب توجه کنید تا با خیالی آسوده به رصد زیبایی های آسمان شب مشغول شوید.
عکس کاور: غروب راه شیری و صورتواره مثلث تابستانی بر فراز سواحل خلیج فارس در یک شب پاییزی. عکس از امیررضا کامکار.
منبع: دیجیکالا مگ