درگذشت میراث دار آواهای مقامی خراسان در سکوت خبری - وبلاگ طراحی من

به گزارش وبلاگ طراحی من، رئیس هیات مدیره انجمن توسعه گردشگری چهارباغ خراسان از درگذشت آخرین میراث دار آواهای مقامی روستای مسک درمیان خراسان جنوبی در سکوت خبری اطلاع داد.

رضا سلیمان نوری در گفت وگو با وبلاگ طراحی من با بیان این که زبیده اسدزاده حافظ آواهای مقامی و کهن مرتبط با آیین زرده به در به علت کهنسالی در سن 75 سالگی، چهارم خرداد در روستای محل زندگی خود درگذشت، اضافه کرد: صندلی و نقش این بانوی هنرمند، به این دلیل اهمیت داشت که آیین زرده به در سنتی کهن است که در همه کشور فقط در روستای مسک شهرستان درمیان برگزار می شد و مرحومه زبیده اسدزاده، تنها فردی بود که همه آواهای مقامی و رسوم مرتبط با این آیین را به صورت کهن اجرا می کرد.

وی در ادامه با اشاره به ثبت ملی آیین زرده به در در فهرست آثار ملی ایران به شماره شماره 1628 در سال 97 گفت: خوشبختانه پرونده این اثر ملی با استفاده از محفوظات بانو زبیده اسدزاده تکمیل شده و با وجود درگذشت او می توان شاهد ادامه راه این بانوی هنرمند در اجرای این سنت کهن در خراسان جنوبی بود، اما متاسفانه با تکمیل پرونده ثبت ملی این آئین ملی، وی نیز فراموش شد.

این دانش اموخته ایران شناسی با گلایه از مسئولان فرهنگی خراسان جنوبی که به انتشار خبری کوتاه از درگذشت او در فضای مجازی بسنده کردند، اظهار می نماید: متاسفانه هر روز شاهد درگذشت تعداد بیشتری از هنرمندان بومی ایران و وارثان سنت های نیاکان مان در سکوت خبری و بی توجه لازم مسئولان مرتبط به این افراد و گنجینه هایی که آنان در اختیار دارند، هستیم. آن هم در حالی که هر روز سنت های آبا و اجداد ما در معرض خطرات بیشتری از سوی فرهنگ های مهاجم است.

این خراسان پژوه با بیان این که، اکنون با در گذشت زبیده اسدزاده برگزاری آیین زرده به در در سرانجام خرداد سال جاری به طور قطع با مشکلاتی رو برو خواهد بود که احتیاج دارد تا مسئولان برای حفظ و زنده نگه داشتن این آیین تمهیداتی داشته باشند، درباره آیین زرده به در شرح می دهد: زرده به در آیینی مرتبط با فراوری گندم است. اهالی روستای مسک شهرستان درمیان خراسان جنوبی هر سال و در روزهای سرانجامی خردادماه مراسمی را برای برطرف آفت زنگ یا زرده گندم برگزار می نمایند که در نوع خود در کشور منحصر به فرد است. برای اجرای این آیین، تعدادی از زنان روستا لباس یا شالی زرد پوشیده و با خواندن اشعار زرده زرده و همراه با نواختن دایره و طبل، شادی کنان دور مزرعه گندم آفت زده می چرخند و در ادامه جهت، کشاورز آبیار را داخل جوی یا استخر آب می اندازند.

این فعال حوزه میراث فرهنگی خراسان می افزاید: مرحله سرانجامی مراسم در مزار بیچه روستای مسک است که با خواندن دعا و نیایش انجام می گردد. این مراسم که شادی و نشاط آور است با باورهای اسطوره ای منطقه ارتباط دارد و ایجاد همبستگی بین همه زنان و بانوان روستا و نوع پوشش آنها به همراه موسیقی محلی دایره نوازی در اجرای این آیین برای دفع آفات از دیگر نکات برجسته این مراسم است.

سلیمان نوری، تاکید می نماید: مرحوم زبیده اسدزاده نقش هماهنگ نماینده و هدایتگری بانوان را در این آیین بر عهده داشت و بانوان شرکت نماینده اشعار و دعاهایی را که وی می خواند، تکرار می کردند.

روستای مسک درمیان که در فاصله حدود هفت کیلومتری از جاده بیرجند - اسدیه قرار گرفته است، از جمله مناطق تاریخی کمتر شناخته شده کشور است که حدود 25اثر تاریخی مانند تنها قلعه 9برج کشور در آن شناسایی شده است.