فرونشست، اصفهان را تهدید می نماید - وبلاگ طراحی من

به گزارش وبلاگ طراحی من، بر اساس اطلاعاتی که سازمان زمین شناسی کشور در سال 1397 منتشر نموده، رقم نشست زمین در اطراف پل های تاریخی اصفهان عددی بین 10 تا 20 سانتی متر بوده که این عدد یک هشدار بزرگ می دهد. از طرفی هر روز ترک های تازه در میدان نقش دنیا و بناهای اطراف آن (نظیر مسجد حکیم) پدیدار می گردد.

تشکیل کارگروه تخصصی فرونشست در میراث فرهنگی

به نظر می رسد که مسئولان اداره کل میراث فرهنگی اصفهان نیز درباره مسئله فرونشست در آثار تاریخی حساس شدند و حتی بعضی از مقامات مسئول این اداره کل ترک های حاصل شده در میدان نقش دنیا را ناشی از فرونشست عنوان کردند.

در همین رابطه علی فصیحی، کارشناس ارشد اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان که مأمور تشکیل کارگروه تخصصی برای مساله فرونشست در آثار تاریخی شده گفت: با توجه به اینکه موضوع فرونشست یک مساله تخصصی است، بنا شد با دعوت از متخصصان و کارشناسان این حوزه، تأثیر فرونشست در آثار تاریخی اصفهان آنالیز شود.

وی ادامه داد: کارگروه تخصصی بحران فرونشست در آثار تاریخی به تازگی کار خود را شروع نموده و در مرحله اول آثار تاریخی شهر اصفهان و در مرحله بعدی آثار تاریخی استان اصفهان آنالیز خواهند شد. جلسات اولیه کارگروه تشکیل شده و از مسئولان و متولیان بناهای تاریخی خواسته شده تا آخرین شرایط بناهای تحت مدیریت خود را ارائه دهند. تا آینده نزدیک گزارشات این کارگروه منتشر خواهد شد.

فصیحی اضافه نمود: هنوز تحقیقات کارگروه کامل نشده، با این حال بناهای تاریخی آسیب دیدند و منکر تأثیر فرونشست در آثار تاریخی نیستیم. اگرچه ممکن است بعضی از آسیب های موجود به دلیل فرونشست زمین نباشد، اما قطعاً بناهای تاریخی در آینده نزدیک گرفتار فرونشست خواهند شد. آنالیز آثار فرونشست در بناهای تاریخی احتیاج به آنالیز و آسیب شناسی بیشتر دارد.

درد بی درمان

پدیده نشست زمین در اصفهان پدیده ای نو و تازه به شمار میرود و بعضی از کارشناسان اعتقاد دارند که نمی توان این پدیده را فرونشست دانست. گفته های این صاحب نظران حتی ترسناک تر از اظهارنظرات افرادی است که بحران اصلی اصفهان را فرونشست زمین و کمبود آب می دانند، زیرا این گروه معتقدند اصفهان دچار دردی است که درمان ندارد.

محمدحسین رامشت، عضو هیأت علمی گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه اصفهان یکی از متخصصانی است که نظری کمی متفاوت تر از دیگران دارد. او درباره پدیده فرونشست گفت: در حال حاضر مشکل چاله ها و نشست هایی که ایجاد شده یک الگوریتم طبیعی است که در اثر آن دشت ها پایین و ارتفاعات به سمت بالا حرکت می نمایند؛ به این موضوع تکتونیک جنبا گفته می شود و همواره وجود داشته است. امروزه تکنیک های تازه باعث شده تا اطلاعات بیشتر و بهتری گزارش شود و تصور این است که این پدیده ها محدود به زمانه ما می شود، در صورتی که سابقه این پدیده به بیش از حفر چاه ها و قنات های قدیمی بازمی شود.

وی ادامه داد: چاله هایی که در اثر پدیده تکتونیک جنبا ایجاد می شود، شکل و فرم خاصی دارد و در مناطقی ایجاد می شود که جنس متریال زمین تعیین است. این اشکال با فرم های چاله ای گسل و فرونشست تفاوت دارد و به نظر می رسد اصفهان درگیر این مساله است. بنابراین به نظر می رسد چاله هایی که ایجاد شده بیشتر در اثر انحلال بوده تا مسئله فرونشست.

این متخصص ژئومرفولوژی اضافه نمود: بیشتر متخصصان حوزه آب و زمین شناسی از تکنیک هم بستگی در مطالعات علمی خود استفاده می نمایند، یعنی مثلاً اگر در یک بازه 20 ساله فرایند کاهش سطح آب های زیرزمینی و نشست زمین محاسبه می شود و اگر این اعداد با هم خوانایی و هم بستگی داشته باشند، به هم ارتباط داده می شود. از همین روی شاید بسیاری از صاحب نظران معتقدند دلیل اصلی نشست های اصفهان پدیده فرونشست است.

رامشت با بیان اینکه پدیده ای که اصفهان درگیر آن است، مانند زلزله هیچ راهکار و راهکاری ندارد و به هیچ شکل نمی توان با آن مبارزه کرد تاکید نمود: اگر این پدیده به شهر اصفهان و بافت تاریخی برسد، تقریباً می توان گفت هیچ راهکاری برای آن موجود نیست. تفاوت اصلی پدیده تکتونیک با فرونشست این است که فرونشست در مراکز دشت ها رخ می دهد، اما پدیده اول در حاشیه دشت ها و نزدیک به ارتفاعات. وقتی در وسط دشت کل سازه ها با هم نشست می نمایند، این پدیده به چشم نمی آید، اما در حواشی دشت ها که چاله ها پدید می آیند به دلیل اختلاف سطح، این پدیده خود را نشان می دهد.

منبع: مهر